Thứ Hai, 5 tháng 8, 2013

Visual Studio và Data Access - Lập trình C#

Visual Studio và Data Access

Với phiên bản mới của Visual studio đưa ra vài cách mới để truy cập dữ liệu trong các ứng dụng của bạn. Phần này sẽ bàn luận về một số cách mà Visual Studio.NET cho phép dữ liệu được hợp nhất trong GUI, để bạn có thể tương tác với dữ liệu.
Các công cụ cho phép bạn tạo một sự kết nối cơ sở dữ liệu là sử dụng các lớp OleDbConnection hay SqlConnection. Lớp mà bạn sẽ dùng phụ thuộc vào cơ sở dữ liệu nào bạn muốn kết nối. Khi định nghĩa một sự kết nối, bạn có thể tạo một DataSet và định vị nó từ bên trong Visual studio.NET. Vấn đề này sẽ tạo ra một tập tin XSD cho DataSet như là chúng ta đã làm bằng tay trong chương trước và tự động phát ra các mã .cs cho bạn. Kết quả này nằm trong sự tạo thành của một type-safe DataSet.
Trong phần này ta sẽ học cách tạo một sự kết nối, chọn một số dữ liệu và tạo ra một DataSet, và sử dụng tất cả đối tượng được tạo ra để làm một ứng dụng đơn giản.

Tạo một sự kết nối

Để bắt đầu phần này, ta phải tạo một ứng dụng Windows. Khi tạo bạn sẽ thấy một form trống. Công việc đầu tiên là tạo một sự kết nối cơ sở dữ liệu mới. Mở Server Explorer bằng cách gõ Ctrl+Alt+S hay chọn mục Server Explorer từ menu. Cửa sổ sẽ hiển thị như sau:
Trong cửa sổ này bạn có thể quản lý nhiều khía cạnh khác nhau của việc truy cập dữ liệu. Theo ví dụ này, bạn cần tạo một sự kết nối đến cơ sở dữ liệu Northwind. Chọn Add Connection...từ menu trên mục Data Connections sẽ tự động hiện lên một trình thông minh để bạn có thể chọn OLEBD provider nào được dùng- ở đây ta chọn Microsoft OLEDB Provider cho SQL server, khi bạn sẽ được kết nối với cơ sở dữ liệu Northwind được cài đặt như một phần của mẫu Framework SDK. Trang thứ hai của hộp thoại Data Link như sau:
Phụ thuộc vào cách bạn cài đặt các cơ sở dữ liệu mẫu Framework thì bạn sẽ có một thể hiện của cơ sở dữ liệu Northwind trong SQL Server, và một thể hiện trong một cơ sở dữ liệu local MSDE (Microsoft Data Engine), hay cả hai.
Để kết nối với cơ sở dữ liệu MSDE thì gõ (local)\NETSDK và tên của server. Để kết nối một thể hiện của SQL server bạn gõ (local) như hiện ở trên cho bộ máy hiện tại hay tên của server muốn kết nối trên mạng.
Tiếp theo, bạn cần chọn thông tin đăng nhập. Bạn phải chọn lại một lần nữa phụ thuộc vào cách cơ sở dữ liệu của bạn được cài đặt. Đối với cơ sở dữ liệu local MSDE, bạn có thể dùng một username và Password đặc biệt tương ứng với QSUserQSPassword.
Chọn cơ sở dữ liệu Northwind từ danh sách cơ sở dữ liệu, và để chắc rằng bạn đã cài đặt mọi thứ chính xác thì click vào nút Test Connection. Hành động này sẽ kết nối cơ sở dữ liệu và hiện một hộp tin khi hoàn tất. Dĩ nhiên, bạn phải cài server trên cấu hình của máy bạn. vì thế Username, password và tên server sẽ khác nhau.
Để tạo một đối tượng kết nối, click và kéo server mới đến cửa sổ ứng dụng chính. Nó sẽ tạo một biến thành viên của kiểu System.Data.SqlClient.SqlConnection, hay  System.Data.OleDb.OleDbConnection nếu bạn chọn một provider khác và thêm đoạn mã sau vào phương thức InitializeComponent của form chính:
this.sqlConnection1 = new System.Data.SqlClient.SqlConnection();

// 
// sqlConnection1
// 

this.sqlConnection1.ConnectionString = "data source=skinnerm\\NETSDK;" +
                                     "initial catalog=Northwind;" + 
                                     "user id=QSUser;password=QSPassword;" +
                                     "persist security info=True;" +
                                     "workstation id=SKINNERM;" +
                                     "packet size=4096";
Như bạn thấy, sự kết nối thông tin chuỗi được gắn trực tiếp trong đoạn mã.
Khi bạn thêm đối tượng này và dự án bạn sẽ chú ý đối tượng sqlConnection1 xuất hiện trong vùng bên dưới của cửa sổ visual studio.

Chọn dữ liệu

Khi bạn định nghĩa một sự kết nối dữ liệu, bạn có thể chọn một bản từ danh sách và kéo bảng đó đến một form trên dự án của bạn.
Ví dụ, ta chọn bảng Customer. khi bạn kéo đối tượng này vào dự án của bạn nó sẽ thêm một đối tượng vào form của bạn được thừa hưởng từ SqlDataAdapter, hay OleDbDataAdapter nếu bạn không dùng SQL Server.
Data adapter đã tạo ra chứa đựng các lệnh SELECT, INSERT, UPDATE, và DELETE. Đoạn mã tạo trình thông minh sẽ thực hiện ngay lúc này nhưng visual studio.NET thêm đoạn mã sau vào tập tin .cs của bạn.
private System.Data.SqlClient.SqlCommand sqlSelectCommand1;
private System.Data.SqlClient.SqlCommand sqlInsertCommand1;
private System.Data.SqlClient.SqlCommand sqlUpdateCommand1;
private System.Data.SqlClient.SqlCommand sqlDeleteCommand1;
private System.Data.SqlClient.SqlDataAdapter sqlDataAdapter1;
Có một đối tượng đã định nghĩa cho mọi lệnh SQL và một sqlDataAdapter. Trong phương thức InitializeComponent(), trình thông minh tạo ra đoạn mã để tạo mọi lệnh này và data adapter. Đoạn mã thì dông dài, vì thế tôi chỉ đưa ra một đoạn ở đây.
Có hai khía cạnh của đoạn mã được tạo bởi Visual studio.NET là các giá trị được nhìn thấy từ các thuộc tính UpdateCommandInsertCommand. Đây là một phiên bản tóm tắt hiện thông tin thích đáng:

// sqlInsertCommand1
// 
this.sqlInsertCommand1.CommandText = @"INSERT INTO dbo.Customers 
                                (CustomerID, CompanyName, ContactName, 
                                ContactTitle, Address, City, Region, 
                                PostalCode, Country, Phone, Fax)
      VALUES(@CustomerID, @CompanyName, @ContactName, @ContactTitle, 
             @Address, @City, @Region, @PostalCode, @Country, @Phone, @Fax);
      SELECT CustomerID, CompanyName, ContactName, ContactTitle, Address, 
             City, Region, PostalCode, Country, Phone, Fax 
      FROM dbo.Customers WHERE (CustomerID = @Select2_CustomerID)";
this.sqlInsertCommand1.Connection = this.sqlConnection1;

// 
// sqlUpdateCommand1
// 

this.sqlUpdateCommand1.CommandText = @"UPDATE dbo.Customers
              SET CustomerID = @CustomerID, CompanyName = @CompanyName, 
                  ContactName = @ContactName, ContactTitle = @ContactTitle, 
                  Address = @Address, City = @City, Region = @Region, 
                  PostalCode = @PostalCode, Country = @Country, 
                  Phone = @Phone, Fax = @Fax
              WHERE (CustomerID = @Original_CustomerID)
              AND (Address = @Original_Address) AND (City = @Original_City)
              AND (CompanyName = @Original_CompanyName) 
              AND (ContactName = @Original_ContactName) 
              AND (ContactTitle = @Original_ContactTitle) 
              AND (Country = @Original_Country) 
              AND (Fax = @Original_Fax) 
              AND (Phone = @Original_Phone) 
              AND (PostalCode = @Original_PostalCode) 
              AND (Region = @Original_Region);
              SELECT CustomerID, CompanyName, ContactName, ContactTitle, 
                   Address, City, Region, PostalCode, Country, Phone, Fax
              FROM dbo.Customers
              WHERE (CustomerID = @Select2_CustomerID)";
this.sqlUpdateCommand1.Connection = this.sqlConnection1;
Điểm chú ý chính trong những lệnh này là SQL đã được tạo. Cả hai lệnh INSERTUPDATE  là hai SQL statement thực sự: một để thực hiện INSERT hay UPDATE, và cái còn lại để chọn lại hàng từ cơ sở dữ liệu:
Các mệnh đề dư thừa này được dùng như một cách để đồng bộ hoá lại dữ liệu trên các máy client trên server. Có những mặc định được áp dụng vào các cột khi chèn vào, hay các trigger dữ liệu kích thích để cập nhật một số cột trong mẫu tin. Vì thế việc đồng bộ hoá lại dữ liệu có vài thuận lợi. Thông số @Select2_CustomerID dùng để chọn lại dữ liệu thì cùng giá trị truyền vào cho statement  INSERT/UPDATE của khoá chính; tên thì được tự tạo ra bởi trình thông minh.
Các bảng gồm một cột IDENTITY, SQL đựơc tạo sử dụng giá trị @@IDENTITY sau statement INSERT. Như mô tả ở chương trứơc, dựa vào @@IDENTITY để tạo khoá chính có thể dẫn đến vài vấn đề, vì thế có một vùng của SQL bạn sẽ muốn thay đổi. Nếu bạn không đếm số cột, nó xem như một sự phí phạm để chọn lại tất cả các cột từ bảng ban đầu trong trường hợp có vài thứ đã thay đổi.

Tạo ra một  DataSet

Bây giờ bạn định nghĩa adapter dữ liệu, bạn có thể dùng nó để tạo một DataSet. Để tạo một DataSet, click vào adapter dữ liệu và hiển thị các thuộc tính của đối tượng. Dưới đáy của bảng thuộc tính bạn chú ý ba tuỳ chọn sau:
Click trên Generate DataSet sẽ cho phép bạn chọn một tên cho đối tượng DataSet mới. Nếu bạn kéo vài bảng từ Server Explorer lên form thì bạn có thể liên kết chúng với nhau từ trong hộp dialog vào một DataSet đơn.
Những gì được tạo là một lược đồ XSD, định nghĩa DataSet và mọi bảng mà bạn đã chứa bên trong DataSet. Nó giống như ví dụ hand-crafted trong chương trước, nhưng ở đây tập tin XSD đã được tạo nên cho bạn.
Tập tin XSD có một tập tin .cs mà định nghĩa một số lượng các lớp type-safe. Để xem tập tin này, click trên nút thanh công cụ Show All Files để hiện và sau đó mở rộng tập tin XSD. Bạn chú ý là tập tin .cs cùng tên với tập tin XSD. Các lớp được định nghĩa như dưới đây:
  • Một lớp thừa hưởng từ DataSet
  • Một lớp thừa hưởng từ DataTable cho adapter bạn chọn
  • Một lớp thừa hưởng từ DataRow, định nghĩa các cột có thể truy cập bên trong DataTable
  • Một lớp thừa hưởng từ EventArgs, được sử dụng khi một hàng thay đổi.
Bạn sẽ đoán được những công cụ nào được dùng để tạo tập tin này và các lớp này. Nó là XSD.EXE .
Bạn có thể chọn để cập nhật tập tin XSD một lần khi trình thông minh thực hiện việc của nó. Nhưng không nên sửa đổi tập tin .cs để vặn nó vào một số cách, nó sẽ được tạo lại khi bạn biên dịch lại dự án và tất cả sự thay đổi đó sẽ bị mất.

Cập nhật nguồn dữ liệu

Bây giờ chúng ta đã tạo một ứng dụng mà có thể chọn dữ liệu từ cơ sở dữ liệu, chúng ta sẽ học cách để khôi phục cơ sở dữ liệu. Nếu bạn làm theo vài bước sau cùng bạn sẽ có một ứng dụng chứa sự kết nối, adapter dữ liệu và đối tượng DataSet. Tất cả bị bỏ qua việc móc DataSet  vào một DataGrid, thêm vài tính logic để khôi phục dữ liệu từ cơ sở dữ liệu và hiện nó, sau đó tạo sự thay đổi trở lại cơ sở dữ liệu.
Chúng ta cài đặt một form như bên dưới và sau đó tìm hiểu đoạn mã của ứng dụng , nó nằm trong thư mục 10_UpdatingData:
Form bao gồm một control DataGrid và hai nút. Khi người dùng click vào nut Retrive thì đoạn mã sau sẽ chạy:
private void retrieveButton_Click(object sender, System.EventArgs e)
{
   sqlDataAdapter1.Fill (customerDataSet , "Customer") ;
   dataGrid1.SetDataBinding (customerDataSet , "Customer") ;
}
Đoạn mã này dùng adapter dữ liệu được tạo ra dễ dàng hơn để điền một DataSet. Chúng ta điền vào bảng dữ liệu Customer với tất cả mẫu tin từ cơ sở dữ liệu. Việc gọi phương thức SetDataBinding() sẽ hiển thị những mẫu tin này trên màn hình.
Sau khi điều khiển các dữ liệu và tạo một số thay đổi bạn có thể click vào nút Update. Đoạn mã sau được hiện tiếp theo:
private void updateButton_Click(object sender, System.EventArgs e)
{
   sqlDataAdapter1.Update(customerDataSet , "Customer" ) ;
}
Đoạn mã này cũng rất đơn giản, như adapter dữ liệu đang làm mọi công việc. Phương thức Update() lập qua dữ liệu trong bảng chọn của DataSet, và cho một sự thay đổi sẽ thực thi các statement SQL chống lại cơ sở dữ liệu. Chú ý rằng phương thức này trả về một kiểu int là số lượng hàng được chỉnh sửa.
Công dụng của adapter dữ liệu được bàn luận chi tiết trong chương trước, nhưng nhắc lại một tý, nó tượng trưng cho các  SQL statement như các tác vụ SELECT, INSERT, UPDATE, và DELETE. Khi phương thức Update() được gọi, nó  thực thi các statement thích hợp cho mọi hàng chỉnh sửa. Nó là nguyên nhân của tất cả hàng chỉnh sửa thực thi một statement  UPDATE, tất cả hàng bị xoá phát ra một statement DELETE, và vân vân.
Nếu bạn muốn có tất cả lợi ích của việc dùng các thủ tục lưu trữ, nhưng không có thời gian hay kiến thức để viết. Có một cách dễ dàng hơn trong Visual studio.NET. Hiển thị một menu ngữ cảnh cho adapter dữ liệu và chọn menu Configure Data Adapter. Nó sẽ hiện một trình thông minh để chọn nguồn của dữ liệu cho adapter.
Sau khi chọn tạo một thủ tục lưu trữ mới. Click Next để tiến trình tự động tạo mới các thủ tục cho các statement SELECT, INSERT, UPDATE,DELETE. Và sửa đổi mã bên trong dự án để gọi các thủ tục lưu trữ này thay cho việc gọi các SQL statements.
Ngoài việc tạo các thủ tục lưu trữ mới, bạn có thể chọn các thủ tục lưu trữ đang tồn tại để phổ biến bốn lệnh SQL trên adapter. Nó sẽ có lợi khi hand - crafted các thủ tục lưu trữ hay khi một vài chức năng khác đựơc biểu diễn bởi một thủ tục như là thay đổi kiểm toán hay cập nhật liên kết các mẫu tin.

Xây dựng một lược đồ

Chúng ta mất vài trang để xây dựng một lược đồ XSD bằng tay nhưng đó không phải là cách duy nhất để làm. Visual studio bao gồm một editor để tạo lược đồ XSD - từ menu Project chọn Add New Item sau đó chọn mục XML Schema  từ category Data và gọi TestSchema.xsd.
Nó thêm hai tập tin mới vào dự án của bạn - tập tin .xsd và một tập tin .xsx. Để tạo một tập hợp tương ứng của mã cho lược đồ ta chọn Generate Dataset từ menu Schema như bên dưới:
Chọn tuỳ chọn này sẽ thêm một tập tin C# vào dự án, dựa án sẽ hiện lên tập tin XSD trong Solution Explorer. Tập tin này được tự động tạo ra bất cứ khi nào có sự thay đổi trong lược đồ XSD và không nên chỉnh sửa bằng tay; nó được tạo như ở chương trước với công cụ XSD.EXE.
Nếu click từ cửa sổ xem Schema đến cửa sổ xem XML, bạn sẽ thấy các mẫu lược đồ:
<?xml version="1.0" encoding="utf-8" ?>
<xs:schema id="TestSchema" 
         targetNamespace="http://tempuri.org/TestSchema.xsd" 
         elementFormDefault="qualified" 
         xmlns="http://tempuri.org/TestSchema.xsd" 
         xmlns:mstns="http://tempuri.org/TestSchema.xsd" 
         xmlns:xs="http://www.w3.org/2001/XMLSchema">
</xs:schema>
XSD này tạo ra đoạn mã bên dưới trong tập tin TestSchema.cs. Trong đoạn mã bên dưới, tôi đã bỏ qua phần thân của phương thức và định dạng để đọc dễ dàng hơn.
using System;
using System.Data;
using System.Xml;
using System.Runtime.Serialization;

[Serializable()]
[System.ComponentModel.DesignerCategoryAttribute("code")]
[System.Diagnostics.DebuggerStepThrough()]
[System.ComponentModel.ToolboxItem(true)]
public class TestSchema : DataSet
{
   public TestSchema() { ... }

   protected TestSchema(SerializationInfo info, StreamingContext context)
   { ... }
   public override DataSet Clone() { ... }
   protected override bool ShouldSerializeTables() { ... }
   protected override bool ShouldSerializeRelations() { ... }
   protected override void ReadXmlSerializable(XmlReader reader) { ... }
   protected override System.Xml.Schema.XmlSchema GetSchemaSerializable() 
   { ... }
   internal void InitVars() { ... }
   private void InitClass() { ... }
   private void SchemaChanged(object sender, 
                  System.ComponentModel.CollectionChangeEventArgs e) 
   { ... }
}

Thêm một yếu tố

Đều đầu tiên để làm là thêm một phần tử cấp cao mới. Click phải trên workspace và chọn add/New Element:
Nó sẽ tạo ra một phần tử mới không có tên trên màn hình. Bạn nên gõ tên cho phần tử này. Trong ví dụ này chúng ta sẽ dùng Product. Và ta cũng thêm vài attribute cho phần tử:
Khi bạn lưu tập tin XSD, tập tin C# sẽ được sửa đổi và một số lượng lớp mới được tạo. Chúng ta sẽ bàn luận những khía cạnh thích hợp nhất của đoạn mã được tạo trong tập tin này, TestSchema.cs:
public class TestSchema : DataSet
{
   private ProductDataTable tableProduct;
   [System.ComponentModel.DesignerSerializationVisibilityAttribute
           (System.ComponentModel.DesignerSerializationVisibility.Content)]
   public ProductDataTable Product
   {
      get 
      {
         return this.tableProduct;
      }
   }
}
Một biến thành viên mới của lớp ProductDataTable được tạo. Đối tượng này được trả về bởi thuộc tính Product, và được xây dựng trong phương thức cập nhật InitClass(). Từ phần nhỏ này của đoạn mã chứng minh rằng người dùng của những lớp này có thể xây dựng một DataSet từ lớp trong tập tin này, và sử dụng DataSet.Procducts để trả về products DataTable.
Tạo DataTable
Đoạn mã bên dưới được tạo cho DataTable  mà được thêm vào mẫu lược đồ:
public delegate void ProductRowChangeEventHandler
                    (object sender, ProductRowChangeEvent e);
public class ProductDataTable : DataTable, System.Collections.IEnumerable
{
   internal ProductDataTable() : base("Product")
   {
      this.InitClass();
   }
   [System.ComponentModel.Browsable(false)]
   public int Count
   {
      get { return this.Rows.Count;}
   }
   public ProductRow this[int index]
   {
      get { return ((ProductRow)(this.Rows[index]));}
   }
   public event ProductRowChangeEventHandler ProductRowChanged;
   public event ProductRowChangeEventHandler ProductRowChanging;
   public event ProductRowChangeEventHandler ProductRowDeleted;
   public event ProductRowChangeEventHandler ProductRowDeleting;
Lớp ProductDataTable được thừa hưởng từ DataTable, và bao gồm một sự thực thi của giao diện IEnumerable. Bốn sự kiện được định nghĩa là sử dụng delegate được định nghĩa trên lớp khi được gọi lên. Delegate này được truyền qua một thể hiện của lớp ProductRowChangeEvent, đựơc định nghĩa lại bởi Visual studio.NET.
Đoạn mã đựơc tạo bao gồm một lớp thừa hưởng từ DataRow, cho phép truy cập đến các cột bên trong bảng. Bạn có thể tạo một hàng mới theo một trong hai cách sau:
  • Gọi phương thức NewRow() để trả về một thể hiện mới của lớp Row. truyền hàng mới này đến phương thức Rows.Add()
  • Gọi phương thức Rows.Add() và truyền một mảng đối tượng, một cho mọi hàng trong bảng.
Phương thức AddProductRow() được trình bày bên dưới:
public void AddProductRow(ProductRow row)
{
   this.Rows.Add(row);
}
public ProductRow AddProductRow ( ... )
{
   ProductRow rowProductRow = ((ProductRow)(this.NewRow()));
   rowProductRow.ItemArray = new Object[0];
   this.Rows.Add(rowProductRow);
   return rowProductRow;
}
Từ đoạn mã, phương thức thứ hai không chỉ tạo một hàng mới, nó sau đó chèn hàng đó vào tập hợp Rows của DataTable, và sau đó trả về đối tượng này cho người gọi.
Tạo DataRow
Lớp ProductRow được tạo như trình bày bên dưới:
public class ProductRow : DataRow
{
   private ProductDataTable tableProduct;
   internal ProductRow(DataRowBuilder rb) : base(rb)
  {
    this.tableProduct = ((ProductDataTable)(this.Table));
  }
   public string Name { ... }
   public bool IsNameNull { ... }
   public void SetNameNull { ... }
  // Other accessors/mutators omitted for clarity
}
Khi các attribute được thêm vào một phần tử, một thuộc tính được thêm vào lớp DataRow như ở trên. Thuộc tính có cùng tên như attribute, vì thế trong ví dụ trên cho hàng Product, có các thuộc tính như Name, SKU, Description, Price.
Để mọi attribute thêm vào, sự thay đổi được tạo trong tập tin.cs. Trong ví dụ bên dưới sẽ chỉ ta thêm một attribute gọi là ProductID
Lớp ProductDataTable đầu tiên có một thành viên riêng được thêm là DataColumn:
private DataColumn columnProductId;
Nó được tham gia bởi một  thuộc tính có tên ProductIDColumn :
internal DataColumn ProductIdColumn
{
   get { return this.columnProductId; }
}
Phương thức AddProductRow() trình bày ở trên được sửa đổi, nó mang một ProductId số nguyên và lưu trữ giá trị trong một cột được tạo mới:
public ProductRow AddProductRow ( ... , int ProductId)
{
   ProductRow rowProductRow = ((ProductRow)(this.NewRow()));
   rowProductRow.ItemArray = new Object[] { ... , ProductId};
   this.Rows.Add(rowProductRow);
   return rowProductRow;
}
Cuối cùng, trong ProductDataTable, có một sự sửa đổi đến phương thức InitClass():
private void InitClass()
{
  ...
  this.columnProductID = new DataColumn("ProductID", typeof(int), null, 
                               System.Data.MappingType.Attribute);
  this.Columns.Add(this.columnProductID);
  this.columnProductID.Namespace = "";
}
Nó tạo DataColumn mới và thêm nó vào Columns Collection của DataTable. Tham số cuối cùng cho hàm dựng DataColumn định nghĩa cách cột này được vẽ lên XML. Điều này có lợi khi DataSet được lưu vào một tập tin XML
Lớp ProductRow được cập nhật để thêm một bộ truy cập cho cột này:
public int ProductId
{
   get { return ((int)(this[this.tableProduct.ProductIdColumn])); }
   set { this[this.tableProduct.ProductIdColumn] = value; }
}
Tạo EventArgs
Lớp cuối cùng được thêm vào mã nguồn là một sự thừa hưởng của EventArgs, lớp này cung cấp các phương thức truy cập trực tiếp vào hàng đã được thay đổi, và hành động được áp dụng vào hàng đó. Đoạn mã này đã bị xoá cho ngắn gọn hơn.

Những yêu cầu khác

Một yêu cầu chung khi hiển thị dữ liệu là cung cấp một menu Pop-up cho một hàng. Có nhiều cách để thực hiện nhưng ta tập trung vào một cách có thể đơn giản các đoạn mã được yêu cầu, Nếu phạm vi hiển thị là một DataGrid, nơi có một DataSet với vài mối quan hệ được hiển thị. Vấn đề ở đây là menu ngữ cảnh phụ thuộc vào hàng đang được chọn, và hàng đó có thể đến từ bất kỳ DataTable nguồn nào trong DataSet.
Chức năng của menu ngữ cảnh thì thích hợp để đạt mục đích chung, sự thực thi ở đây sử dụng một lớp cơ sở để hổ trợ một menu pop-up thừa hưởng từ lớp cơ sở này.
Khi người dùng click phải trên bất kỳ phần nào của một hàng trong DataGrid, chúng ta sẽ tìm kiếm hàng và kiểm tra nếu nó thừa hưởng từ ContextDataRow và phương thức PopupMenu() có thể được gọi. Bạn nên thực thi nó bằng cách sử dụng một giao diện nhưng trong thể hiện này một lớp cơ sở thì đơn giản hơn.
Ví dụ này sẽ chỉ cách để tạo các lớp DataRowDatatable, các lớp này có thể sử dụng để cung cấp truy cập type-safe đến dữ liệu.
Minh hoạ bên dưới trình bày thừa kế lớp cho ví dụ này:
Đoạn mã đầy đủ nằm trong thư mục 11_Miscellaneous:
using System;
using System.Windows.Forms;
using System.Data;
using System.Data.SqlClient;
using System.Reflection;

public class ContextDataRow : DataRow
{
   public ContextDataRow(DataRowBuilder builder) : base(builder)
   {
   }
   public void PopupMenu(System.Windows.Forms.Control parent, int x, int y)
   {

      // Use reflection to get the list of popup menu commands
      MemberInfo[] members = this.GetType().FindMembers (MemberTypes.Method,
                             BindingFlags.Public | BindingFlags.Instance ,
                             new System.Reflection.MemberFilter(Filter),
                             null);
      if (members.Length > 0)
      {

         // Create a context menu

         ContextMenu menu = new ContextMenu();

         // Now loop through those members and generate the popup menu
         // Note the cast to MethodInfo in the foreach
         foreach (MethodInfo meth in members)
         {

            // Get the caption for the operation from the 
            // ContextMenuAttribute

            ContextMenuAttribute[] ctx = (ContextMenuAttribute[])
               meth.GetCustomAttributes(typeof(ContextMenuAttribute), true);
            MenuCommand callback = new MenuCommand(this, meth);
            MenuItem item = new MenuItem(ctx[0].Caption, new 
                                EventHandler(callback.Execute));
            item.DefaultItem = ctx[0].Default;
            menu.MenuItems.Add(item);
         }
         System.Drawing.Point pt = new System.Drawing.Point(x,y);
         menu.Show(parent, pt);
      }
   }

   private bool Filter(MemberInfo member, object criteria)
   {
      bool bInclude = false;

      // Cast MemberInfo to MethodInfo

      MethodInfo meth = member as MethodInfo;
      if (meth != null)
         if (meth.ReturnType == typeof(void))
         {
            ParameterInfo[] parms = meth.GetParameters();
            if (parms.Length == 0)
            {

               // Lastly check if there is a ContextMenuAttribute on the 
               // method...

               object[] atts = meth.GetCustomAttributes 
                         (typeof(ContextMenuAttribute), true);
               bInclude = (atts.Length == 1);
         }
      }
      return bInclude;
   }
}
Lớp hàng dữ liệu ngữ cảnh được thừa hưởng từ DataRow, và chứa hai chức năng thành viên. Đầu tiên là PopupMenu dùng sự phản ánh để tìm các phương thức phù hợp với một dạng cụ thể, và nó hiện một menu pop-up của những tuỳ chọn này đến người dùng. phương thức Filter() được dùng như một đại diện bởi PopupMenu khi liệt kê các phương thức. Nó trả về kết quả true nếu chức năng thành viên thực hiện tương ứng với quy ước gọi:
   MemberInfo[] members = this.GetType().FindMembers(MemberTypes.Method,
                BindingFlags.Public | BindingFlags.Instance,
                new System.Reflection.MemberFilter(Filter),
                null);
Statement này được dùng để lọc tất cả phương thức trên đối tượng hiện hành, và chỉ trả về theo các tiêu chuẩn sau:
  • Thành viên phải là một phương thức
  • Thành viên phải là một phương thức thể hiện public
  • Thành viên không có kiểu trả về
  • Thành viên phải chấp nhận không tham số
  • Thành viên phải bao gồm ContextMenuAttribute
Cuối cùng là một custom attribute, chúng ta sẽ bàn luần về nó sau khi tìm hiểu rõ phương thức PopupMenu.
ContextMenu menu = new ContextMenu();
foreach (MethodInfo meth in members)
{
   // ... Add the menu item
}
System.Drawing.Point pt = new System.Drawing.Point(x,y);
menu.Show(parent, pt);
Một thể hiện menu ngữ cảnh được tạo, và chúng ta lặp qua mọi phương thức theo tiêu chuẩn trên và thêm mục vào menu. Menu được hiển thị như trình bày trong màn hình sau:
Rắc rối chính của ví dụ này là phần mã sau, lập lại một lần cho mọi chức năng thành viên để được hiển thị trên pop-up menu.
System.Type ctxtype = typeof(ContextMenuAttribute);
ContextMenuAttribute[] ctx = (ContextMenuAttribute[]) 
                             meth.GetCustomAttributes(ctxtype);
MenuCommand callback = new MenuCommand(this, meth);
MenuItem item = new MenuItem(ctx[0].Caption, 
                new EventHandler(callback.Execute));
item.DefaultItem = ctx[0].Default;
menu.MenuItems.Add(item);
Mọi phương thức nên trình bày trên menu ngữ cảnh được tượng trưng với ContextMenuAttribute. Định nghĩa này là một tên người dùng quen thuộc cho các tuỳ chọn menu, như một tên phương thức C# không thể bao gồm các khoảng trắng. Attribute được khôi phục từ phương thức và một mục menu mới được tạo và thêm vào tập hợp mục memu của pop-up menu.
Ví dụ này cũng trình bày cách dùng của một lớp Command đơn giản. Lớp MenuCommand dùng trong thể hiện này được trigger từ người dùng chọn một mục trên  menu ngữ cảnh, và nó định dạng việc gọi đến bộ nhận của phương thức.

Tạo Tables và Rows

Ví dụ XSD dễ dàng hơn trong chương chỉ đoạn mã được viết ra khi visual studio editor được dùng để tạo một tập hợp lớp truy cập dữ liệu, và bạn sẽ được vui với đoạn mã cho các lớp này như sau:
public class CustomerTable : DataTable 
{
   public CustomerTable() : base("Customers")
   {
      this.Columns.Add("CustomerID", typeof(string));
      this.Columns.Add("CompanyName", typeof(string));
      this.Columns.Add("ContactName", typeof(string));
   }
   protected override System.Type GetRowType()
   {
      return typeof(CustomerRow);
   }
   protected override DataRow NewRowFromBuilder(DataRowBuilder builder)
   {
      return(DataRow) new CustomerRow(builder);
   }
}
Điều cần thíêt đầu tiên của một DataTable là bạn override phương thức GetRowtype(). Nó được dùng bởi các đặc tính .NET khi tạo các dòng mới cho bảng. Bạn nên trả về kiểu của lớp dùng để mô tả mọi hàng.
Điều cần thiết tiếp theo là bạn thực thi phương thức NewRowFromBuilder(), đựơc gọi lại khi tạo ra các hàng mới cho bảng. Bấy nhiêu đủ cho một sự thực thi nhỏ. Sự thực thi của chúng ta bao gồm thêm các cột vào DataTable. từ khi chúng ta biết các cột trong ví dụ này là gì, chúng ta có thể thêm chúng cho phù hợp. Lớp CustomerRow thì khá đơn giản. Nó thực thi các thuộc tính cho mọi cột trong hàng, và sau đó thực thi các phương thức để hiển thị trên menu ngữ cảnh:
public class CustomerRow : ContextDataRow
{
   public CustomerRow(DataRowBuilder builder) : base(builder)
   {
   }
   public string CustomerID
   {
      get { return (string)this["CustomerID"];}
      set { this["CustomerID"] = value;}
   }

   // Other properties omitted for clarity

   [ContextMenu("Blacklist Customer")]
   public void Blacklist()
   {
      // Do something
   }
   [ContextMenu("Get Contact",Default=true)]
   public void GetContact()
   {
      // Do something else
   }
}
Lớp thừa hưởng từ ContextDataRow bao gồm các phương thức getter/setter trên các thuộc tính được đặt tên cùng với mọi trường và sau đó một tập phương thức sẽ được thêm để được dùng khi phản hồi trên lớp:
   [ContextMenu("Blacklist Customer")]
   public void Blacklist()
   {

      // Do something
   }
Mọi phương thức mà bạn muốn hiển thị trên menu ngữ cảnh có cùng kiểu và bao gồm  attribute ContextMenu tuỳ biến.

Sử dụng một Attribute

Ý tưởng sau viết attribute ContextMenu  là để cung cấp một tên văn bản tự do cho một tuỳ chọn menu. Ta thực thi một cờ Default để cho biết  sự chọn lựa menu mặc định. Lớp attribute được mô tả như sau:
[AttributeUsage(AttributeTargets.Method,AllowMultiple=false,Inherited=true)]
public class ContextMenuAttribute : System.Attribute
{
   public ContextMenuAttribute(string caption)
   {
      Caption = caption;
      Default = false;
   }
   public readonly string Caption;
   public bool Default;
}
Ở đây, attribute AttributeUsage trên lớp đánh dấu ContextMenuAttrinbute như chỉ có thể dùng trong một phương thức, và nó cũng định nghĩa là chỉ có một thể hiện của đối tượng này trên bất kỳ phương thức nào.
Bạn có thể nghĩ về một số lượng các thành viên khác để thêm vào attribute này như là:
  • một hotkey cho tuỳ chọn menu
  • Một hình ảnh để hiển thị
  • Vài văn bản đểhiển thị trong thanh công cụ
  • Một help context ID

Dispatching Methods

Khi một menu được hiển thị trong .NET, mọi tuỳ chọn menu được liên kết với mã xử lý. Trong quá trình thực thi cơ chế móc menu chọn đến mã, bạn có hai chọn lựa như sau:
  • Thực thi một phương thức với cùng dạng như System.EventHandler.
    public delegate void EventHandler(object sender, EventArgs e);
    
  • Định nghĩa một lớp đại diện thực thi và gọi đến lớp nhận. Nó được biết như mẫu Command.
Mẫu Command tách người gửi và người nhận của sự gọi bằng các phương tiện của một lớp đơn giản. Nó tạo nên các phương thức trên mọi DataRow đơn giản hơn, và nó có thể mở rộng hơn:
public class MenuCommand
{
   public MenuCommand(object receiver, MethodInfo method)
   {
      Receiver = receiver;
      Method = method;
   }
   public void Execute(object sender, EventArgs e)
   {
      Method.Invoke(Receiver, new object[] {} );
   }
   public readonly object Receiver;
   public readonly MethodInfo Method;
}
Lớp cung cấp một delegate EventHandler để gọi phương thức trên đối tượng nhận .Ví dụ của chúng ta sử dụng hai kiểu hàng khác nhau: Hàng từ bảng Customer và hàng từ bảng Orders. Các tuỳ chọn xử lý cho mọi kiểu dữ liệu này từ giống đến khác. Hình ảnh trên trình bày các tác vụ cho một hàng Customer. Hình bên dưới trình bày các tuỳ chọn cho một hàng Order:

Getting the Selected Row

Vấn đề cuối cùng trong ví dụ này là cách để làm việc ngoài các hàng trong DataSet. Bạn nghĩ rằng nó là một thuộc tính trên DataGrid, nhưng bạn sẽ không tìm thấy nó ở đó. Bạn sẽ nhìn vào thông tin kiểm mà bạn có thể đạt được từ bên trong sự kiện MouseUp(), nhưng nó chỉ giúp nếu bạn đang hiển thị dữ liệu từ một DataTable đơn.
Quay lại cách khung lưới được điền ngay lập tức, dòng mã để thực hiện là:
dataGrid.SetDataBinding(ds,"Customers");
Phương thức này thêm một CurrencyManager mới vào BindingContext, để mô tả cho DataTableDataSet. Bây giờ, DataGrid có hai thuộc tính DataSourceDataMember. Các thuộc tính này được cài đặt khi bạn gọi phương thức SetDataBinding(). DataSource trong thể hiện này sẽ là một DataSetĐataMeber sẽ là Customers.
Chúng ta có một nguồn dữ liệu, một thành viên dữ liệu và biết thông tin này được lưu trữ trong BindingContext của form. 
   protected void dataGrid_MouseUp(object sender, MouseEventArgs e)
   {
      // Perform a hit test
      if(e.Button == MouseButtons.Right)
      {
         // Find which row the user clicked on, if any
         DataGrid.HitTestInfo hti = dataGrid.HitTest(e.X, e.Y);

         // Check if the user hit a cell
         if(hti.Type == DataGrid.HitTestType.Cell)
         {
            // Find the DataRow that corresponds to the cell 
            //the user has clicked upon
Sau khi gọi dataGrid.HitTest() để tính nơi ngừời dùng click chuột, sau đó chúng ta khôi phục thể hiện BindingManagerBase cho khung dữ liệu:
            BindingManagerBase bmb = this.BindingContext[ dataGrid.DataSource, 
                                                          dataGrid.DataMember];
Đoạn mã trên sử dụng DataSourceDataMember của DataGrid để đặt tên cho đối tượng chúng ta muốn được trả về.Tất cả chúng ta muốn làm bây giờ là tìm hàng mà người dùng click và hiện menu ngữ cảnh. Khi nhắp phải chuột trên một hàng, thì hàng được chọn hiện hành không di chuyển một cách bình thường. Chúng ta muốn di chuyển hàng được chọn và sau đó pop up menu.Từ đối tượng HitTestInfo chúng ta có số hàng, vì tất cả chúng ta cần là di chuyển vị trí hiện tại của đối tượng BindingManagerBase :
            bmb.Position = hti.Row;
sự thay đổi này chỉ đến ô và tại cùng một lúc các phương tiện ta gọi vào lớp để lấy Row , ta kết thúc với hàng hiện hành và không chọn một cái cuối cùng:
            DataRowView drv = bmb.Current as DataRowView;
            if(drv != null)
            {
               ContextDataRow ctx = drv.Row as ContextDataRow;
               if(ctx != null) ctx.PopupMenu(dataGrid,e.X,e.Y);
            }
         }
      }
   }
Khi DataGrid đang hiển thị các item từ một DataSet, đốitượng Current bên trong bộ BindingManagerBase là một DataRowView, nó được kiểm tra bởi một bố cục rõ ràng trong đoạn mã trên. Nêu thành công ta có thể khôi phục hàng mà DataRowView wraps bằng cách hiện một bố cục khác để kiểm tra nếu nó là một ContextDataRow, và cuối cùng pop up một menu.
Trong ví dụ, bạn chú ý ta tạo ra hai bảng dữ liệu, CustomersOrders, và định nghĩa một mối quan hệ giữa các bảng này, để khi bạn click trên CustomerOrders bạn thấy một danh sách orders. Khi bạn làm như vậy, DataGrid thay đổi DataMember từ Customers đến Customers.CustomerOrders, nó xảy ra để xác định rằng bộ chỉ mục BindingContext dùng để khôi phục dữ liệu đang trình bày.